کمک جراح کیست؟

کمک جراح، دستیار جراح، پرستار اسکراب، پرستار سیرکولر، پرستار سیار، اسکراب نرس یا scrub nurse 

واژه هایی هستند که ممکن است در مکان هایی اعم از: بیمارستان ها، کلینیک ها، مطب ها، درمانگاه ها، مراکز درمانی، اتاق عمل، دی کلینیک ها، مراکز اورژانس، مراکز جراحی سرپایی و ... شنیده باشید. در این مقاله قصد داریم شما را با این واژه ها آشنا نماییم. تکنولوژیست جراحی ( surgical technologist )، موسوم به فرد اسکراب یا تکنسین جراحی و نیز تکنسین اتاق‌عمل که در منطقه استریل و حفاظت شده بیمارستانی انجام وظیفه می‌کنند.

رشته کارشناسی پیوسته اتاق عمل شاخه‌ای از علوم پزشکی است که طی این دوره دانشجویان با اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی‌های نوین جراحی آشنا شده و مراقبت و کمک به اداره‌ی بیمار را قبل و حین و پس از عمل می‌آموزند.

دانش آموختگان این رشته، عضوی از تیم بهداشتی و درمانی خواهند بود که به‌عنوان بخشی از تیم جراحی برای کمک به اجرای یک عمل جراحی با نتایج مطلوب در بخش‌های اتاق عمل بیمارستان، بخش‌های مداخله تشخیصی-درمانی و مراکز مراقبتی سیار، ایفای نقش می‌نمایند.

این رشته در سراسر دنیا به دو صورت ارائه می‌شود: حالت نخست، دانش آموختگان رشته کارشناسی پرستاری در یک دوره دو ساله برای ورود به اتاق عمل آموزش می‌بینند. حالت دوم: دانشجویان در مقطع کاردانی، آموزش‌های عمومی اتاق عمل را طی می‌کنند و برای ایفای نقش خود به عنوان فرد سیار و اسکراب، آماده شده و سپس طی دوره دیگر آموزشی برای ایفای نقش به عنوان کمک اول جراح آماده می‌شوند.

تاریخچه رشته اتاق عمل

در سال 1901 پرستاری به نام مارتالوسی از بوستون وظایف پرستاران اتاق عمل را توصیف و به گفتار وی، پرستاران اتاق عمل باید با فراگیری اصول ضدعفونی در محیط استریل، در مراقبت از وسایل جراحی دقت زیادی را به کار برند.

در ایالات متحده آمریکا

نقش پرستار اتاق عمل در نبرد جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم زمانی آغاز گردید که نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا از پزشکان به عنوان کمک اول جراح در اتاق عمل استفاده نمود.همزمان از پزشک‌یاران در کشتی‌های جنگی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکااستفاده می‌شد.پرستاران اجازه حضور در این کشتی‌ها به عنوان دستیار جراح را نداشتند و این منجر به پیدایش حرفه‌ای جدید در ارتش آمریکا بنام تکنسین اتاق عمل گردید.

در سال 1957 انجمن پرستاران اتاق عمل به صورت تشکیلات مستقل بین المللی، درآمد و سرآغازی بود برای پیشرفت آتی پرستاران اتاق عمل به عنوان افرادی متخصص در جراحی که همگام با توسعه انجمن اتاق عمل در سطوح جهانی، به این هدف، آرمانی تازه بخشیده شد.

در کشور عزیزمان ایران

رشته اتاق عمل در ایران در مقطع کاردانی بین سال‌های 1366 تا 1380 و درمقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته از سال 1387 در دانشکده‌های مختلف سطح کشور راه‌اندازی گردیده‌است.

رسالت رشته اتاق عمل

رسالت آموزش رشته اتاق عمل در مقطع کارشناسی، تربیت نیروی انسانی آگاه، متعهد و کارآمد است که با کسب توانائیهای حرفه‌ای در اتاق عمل و بهره مندی از دانش و تکنولوژی روز خدمات مورد نیاز مراقبتی و آموزشی مقرون به صرفه را در بالاترین سطح استاندارد ارائه دهند.

با تربیت این نیروها مراقبت مطلوب و اثر بخش از بیماران در مراحل قبل ، حین و بعد از عمل به خصوص در جراحی‌های تخصصی و انواع اسکوپی ها ، کنترل و پیشگیری از عفونت‌های بیمارستانی ، ایجاد شرایط مناسب روحی برای بیماران و نگهداری مناسب از دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی مقدور خواهد بود.

تربیت دانش آموختگانی که بتوانند در ابعاد مراقبتی، آموزشی و درمانی به منظور کمک به متخصصین جراحی و با مسئولیت آنان در امور جراحی، انجام وظیفه نمایند و بخشی از عمل را به دست بگیرند. دانش آموخته باید بتواند مهارت استریل در مراقبت از بیمار و ابزارآلات را کسب کند و آموزش های لازم جهت مراقبت بعد از عمل را نیز فرا گیرد.

ویژگی‌های فردی مورد نیاز

فردی که به عنوان تکنولوژیست اتاق عمل شناخته می‌شود، باید شایسته نگرش مراقبتی نسبت به بیمار و دیگر اعضای تیم جراحی و محیط داشته باشد. این فرد به عنوان عضوی از تیم جراحی در اتاق عمل باید قادر باشد با سرعت و دقت به جزئیات توجه کند.

1- قادر به اولویت بندی مسائل درشرایط اورژانس و پراسترس باشد(تریاژ بیمارستانی)، بنابراین در این رشته نیاز به افرادیست که احساس مسئولیت شدید و شخصیت باثبات داشته، علاقمند به کمک به دیگران بوده و به نیازهای بیمار و دیگر اعضای تیم جراحی حساس باشند.
2- از آن جا که کار در اتاق عمل نیاز به ایستادن در مدت زمان طولانی و توانائی برای جابجایی و بلند کردن اشیاء سنگین دارد و فرد را در معرض مناظر و بوهای ناخوشایند و مواد خطرناک قرار می‌دهد، فرد باید توانایی جسمی لازم را داشته باشد.

آینده شغلی این زحمت کشان سپیدپوش

کارشناسان اتاق عمل پس از کسب پروانه کار ( لیسانس اتاق عمل ) قادر خواهند بود در بخش‌های جراحی،اتاق عمل، ریکاوری، مراکز جراحی سرپایی، مراکز اورژانس،درمانگاه‌ها ، بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها و مطب‌ها، مراکز آندوسکوپی، مراکز لیزرتراپی، رادیولوژی، واحدهای جراحی سیار که بصورت دولتی و یا خصوصی اداره می‌گردند، به کار مشغول باشند.

دانش آموختگان این رشته جایگاه خود را در عرصه های مختلف جراحی مشخص و تثبیت خواهند نمود و نه تنها به عنوان یک کارشناس مسایل عمومی اتاق عمل بلکه به صورت اختصاصی نیز قادر به ارائه خدمات اثر بخشی و مقرون به صرفه در جهت اعتلای سطح سلامت جامعه و بهبود کیفیت اعمال جراحی خواهند بود و در سطح کشور و بین المللی مطرح خواهند شد.

برچسب‌ها: کمک جراح چشم پزشک, اسکراب نرس چشم پزشک, شکوه شیخی پور, چشمیار, چشم یار